Adr Kapsamında Tehlikeli Madde İşaretleri

1- PATLAYICI MADDE

Sınıf 1- Patlayıcı Madde ve Nesneler grubunda yer alan sınıf 1’e havai fişekler, formülü C₇H₅N₃O₆ olan TNT ve Fünye gibi maddeleri örnek gösterebiliriz.

2- GAZLAR

Sınıf 2′ ye grubuna ait gazlar kendi arasında 3’e ayrılır.

• SINIF 2.1- ALEVLENİR GAZLAR,

  • Tehlike Özellikleri
    • Yangın ve Patlama Riski,
    • Boğulma riski
    • İçindekiler ısındığında patlayabilir.
    • Örnekler: Gaz kartuşları ile gazlı çakmaklar,

• SINIF 2.2– ALEVLENİR OLMAYAN, ZEHİRLİ OLMAYAN GAZLAR,

  • Tehlike Özellikleri
    • Boğulma riski
    • Basınç altında olabilir.
    • Isı yükseldiğinde patlama riski
    • Örnekler: Yangın Söndürme Cihazı, sıkıştırılmış oksijen, soğutucu gazlar, nitrojen ile soğutulan gazlar.

• SINIF 2.3– ZEHİRLİ GAZLAR,

  • Tehlike Özellikleri
    • Zehirlenme riski.
    • Basınç altında olabilir
    • Yanıklara sebep olabilir.
    • Isı yükseldiğinde patlama riski
    • Örnekler: Amonyak, Karbon monoksit (CO) ve Etilen Oksit.

3- ALEVLENİR SIVILAR

Sınıf 3 alevlenir sıvılar: Her an yangın tehlikesi oluşturma potansiyeline sahip bir sınıftır. Tehlikeleri bilhassa parlama noktasıyla belirlenir.

• • Tehlike Özellikleri
    • Yangın oluşturma riski,
    • Patlama riski
    • İçerisinde ısı yükseldiğinde patlama riski
    • Örnekler: Metanol, Boya, Alkol, Parfüm ve Yapıştırıcılar.

4- YANICI MADDE

Yanıcı madde işareti

Yanıcı maddeler, 4.1, 4.2 ve 4.3 olarak kendi arasında 3’e ayrılır.

SINIF 4.1- KENDİLİĞİNDEN TEPKİMEYE GİREN MADDELER, POLİMERİZE MADDELER VE DUYARLILIĞI AZALTILMIŞ KATI PATLAYICILAR

• • Tehlike Özellikleri
    • Yangın riski,
    • Isı, kıvılcım veya alev halinde tutuşabilir.
    • Örnekler: Kibrit, Selüloit, Yanıcı Metal Tozları ve Fosfor

SINIF 4.2- KENDİLİĞİNDEN YANMAYA YATKIN MADDELER

• • Tehlike Özellikleri
    • Suyla temas ettiğinde şiddetli tepki verebilir.
    • Dış ambalajı hasar alırsa ya da içerisindekiler dökülürse bir anda yanma riski oluşur.
    • Örnekler: Karbon ile etkileşime geçen maddeler ( Kalsiyum Hipoklorit ve tüm Oksitleyici ajanlar ), Sodyum Sülfit

SINIF 4.3- SU İLE TEMAS ETTİĞİNDE ALEVLENİR GAZLAR AÇIĞA ÇIKARAN MADDELER

• • Tehlike Özellikleri
    • Su ile temas edildiğinde yangın ve patlama riski vardır.
    • Örnekler: Kalsiyum, Baryum, Alkali Metaller. Karpit(Kalsiyum Karbür), Magnezyum Tozu, Çinko Tozu ve benzeri ürünler.

5- SINIF 5

Tehlikeli madde işaretlerinden sınıf 5.1 ile 5.2 şeklinde ikiye ayrılır.

Paketleme grupları:

• I aşırı yakıcı,
• II orta derece yakıcı,
• III az yakıcı.

SINIF 5.1 YÜKSELTGEN (OKSİTLEYİCİ) MADDELER

Sınıf 5.1 kriterleri, maddelerin yanıcı özelliğinin bulunmadığı gibi, genel olarak oksijen verip diğer malzemelerin yanmasına sebep olan ya da katkı sunan maddeleri kapsar. Sınıf 5.1 sınıfına giren maddeler oksijen açığa çıkartma yoluyla yanma sağlar.

→ Önlem olarak: Bu özelliklerinden dolayı yanıcı maddelerle birlikte istif yapılmamalıdır.
Bu sınıfa dahil maddeler; Suni Gübreler, Nitrat, Baryum, Amonyum Sülfat, Klorat gibi benzer maddeler.

Nidrat nedir?: Nitrik asidin tuzu olan nitratlar, suda yüksek çözünme özelliğine sahip inorganik, kimyasal maddelerdir. Nitrat molekül formülü NO3- olan poliatomik bir iyondur.

Baryum Nedir?: Baryum, yerkabuğunda bol bulunan ağır elementlerdendir. Röntgen uygulamalarında baryum içeren solüsyon ve ilaçlar kullanılır.

Amonyum Sülfat Nedir?: Amonyum formunda azot kaynağıdır. Diğer azotlu gübrelerden farklı olarak bünyesinde azotun yanı sıra önemli bitki besin elementlerinden biri olan kükürtü de içerir. Azot ve kükürt elementlerinin eksikliğinin birlikte tespit edildiği topraklar için değerli bir besin kaynağıdır.

SINIF 5.2 ORGANİK PEROKSİTLER

5.2 Kriterler (SINIFLANDIRMA KODLARI)
Sınıf 5.2 başlığı Organik peroksitler ile organik peroksit formülasyonlarını kapsamaktadır.

Sınıf 5.2 maddeleri aşağıdaki gibidir:

• P1 Organik peroksitler, sıcaklık kontrolü gerekmeyen,
• P2 Organik peroksitler sıcaklık kontrolü gereken

Tanımlar: Organik peroksitler, iki değerlikli -O-O- yapısında olan ve tek ya da her iki hidrojen atomunun organik kökten yer değiştirmiş olduğu hidrojen peroksit türevleri olarak değerlendirilebilecek organik maddeleri kapsar. 5.2 sınıfına giren maddeler yanıcı özelliğe sahip olmasının yanı sıra, patlayıcı da olabilir.

→ Önlem olarak: Üstleri örtülü olarak, kuru ve serin yerlerde muhafaza edilmelidir.

Bu sınıfa dahil maddeler; Bütün peroksitler bu sınıfa dahildir. Örnek; Hidrojen peroksit.

SINIF 6 ZEHİRLİ MADDELER

Zehirli maddeler ya edinilen tecrübeler sonucu veya kobay hayvanlar üzerinde deneysel olarak kullanılmaları sonucu tanıma özelliğine sahip olunur. Sağlık bozucu oldukları gibi solunum ve ya temasla deride zehirlenmelere sebebiyet vererek ölümlere neden olabilirler. Etiketleri beyaz zemin üzerinde siyah çapraz kemikli kuru kafadır.

SINIF 6.1 ZEHİRLEYİCİ MADDELER

ZEHİRLEYİCİ MADDELERİN TEHLİKE NİTELİKLERİ:

• Zehirlenme riski.
• Sulu ortam ve kanalizasyon için tehlike

→ Önlem olarak: Acil durum koruyucu maskesini kullanınız. Aksi durumda zehirleyici maddeler insan vücuduna ağız yoluyla veya temas yoluyla girebilir ve insanı öldürebilirler.

Sınıf 6.1 Kriterler; deneyimlerle bilinen veya hayvan üzerinde yapılan denemelerle karar
kılınan, çok az sayıda olasa bile insan sağlığı için oldukça zararlı olan hatta ölüme yol açan, solunum yolu ile ya da deri yoluyla emilim ile ya da mide yoluyla etkili olan maddeleri kapsamaktadır.

SINIF 6.2 BULAŞICI MADDELER

Bulaşıcı maddeler Kan,kemik,deri ve tıbbı atıklar, mikro organizmalar, bakteriler ve virüslerle insan ve hayvanlara bulaşıcılık özelliğine sahiptir,
Etiket ve levhaların beyaz zemin üzerine dairenin üstünde üç tane yarım ay bulunmaktadır.

BULAŞICI MADDELERİN TEHLİKE NİTELİKLERİ: Bulaşma riski. Sulu ortam ve kanalizasyon için tehlike.

Adr Kapsamında Tehlikeli Madde İşaretleri 7, 8 ve 9 nolu sınıflar adr eğitmenlerimiz tarafından hazırlanmaktadır.